طرح هي کاربردي/ حل معضل:
نشت و گسترش آلودگيهي هيدروکربني در اثر حوادث يا مشکلات فريندي با توجه به گستردگي فعاليتهي صنعت نفت در کشور امري گريزناپذير است و ضروري است بري صيانت از منابع زيستمحيطي و حفظ سلامت پرسنل، فناوريهي پاکسازي متناسب با شريط بومي بري کنترل و رفع چنين آلودگيهايي از خاک و آب زيرزميني توسعه يابد. در ميان روشهي مختلف رفع آلودگي، روشهي زيستي که مبتني بر فعاليت متابوليک ميکروارگانيسمهي تجزيه کننده هيدروکربن عمل ميکنند، در مقيسه با روشهي شيمييي و فيزيکي سادهتر، ارزانتر و با محيط زيست سازگارترند و عملا باعث حذف کامل آلودگي و تبديل آن به آب، دي اکسيد کربن و ماده زيستي ميشوند. تجزيه زيستي بري رفع آلودگي از محيطهي مختلف از جمله خاک، آب و جريان هوا قابليت کاربرد دارد و بر ين پيه فناوريهي متعددي در دنيا توسعه يافته و به مرحله تجاري رسيدهاند.
مگاپروژه:
از مهمترين پروژههي عملياتي پژوهشگاه در ين حوزه ميتوان به طراحي و اجراي موفق فرايند پاکسازي ( فناوري Landfarm) در جزيره سيري بري پاکسازي 2.000 تن خاک آلوده به لجن نفتي، پاکسازي 10.000 تن خاک و لجن آلوده در استخر هرزاب حفاري در منطقه خانگيران ( فناوري Biopile) و همچنين توسعه روشهي ارزيابي آلودگي و ارائه راهکار پاکسازي آلودگي زيرزميني عسلويه و همچنين طراحي و ساخت سامانه صنعتي بيوفيلتر چکنده (به حجم 5000 ليتر) اشاره نمود.
بومي سازي:
پژوهشگاه صنعت نفت با توجه به ين نياز کشور، در سالهي گذشته به صورت متمرکز در زمينه توسعه فناوريهي پاکسازي آلودگيهي زيست محيطي فعاليت داشته و موفق شده است علاوه توسعه دانش فني بومي در فريندهي نوين پاکسازي آب و خاک، به صورت عملياتي نيز ين فريندها را بري رفع مشکلات صنعت اجرايي نميد.
جلوگيري از خروج ارز:
طراحي فريندهي زيستي در پژوهشگاه بري هر سيت آلوده بر پيه فلور ميکروبي بومي همان منطقه است که کاملا با شريط اقليمي و همچنين حضور آلينده سازگار شده اند. ضمنا به عنوان پشتوانه، در کلکسيون ميکروبي زيست فناوري نفت، انواع ميکروارگانيسمهي بومي تجزيه کننده هيدروکربن که از مناطق آلوده کشور جداسازي شدهاند، شناسيي و نگهداري ميشوند. از ين رو ديگر نيازي به تهيه فرمولاسيونهي ميکروبي از شرکتهي خارجي وجود نخواهد داشت.
تجاري سازي:
از مهمترين دستاوردهي پژوهشگاه در زمينه تجاري سازي فناوريهي پاکسازي محيط ميتوان موارد ذيل را برشمرد:
-
اجري ميداني روشهي مانتيورينگ و ارزيابي گستره آلودگي در خاک سطحي و آب زيرزميني
-
پاکسازي عملياتي خاکهي سطحي آلوده به انواع هيدروکربنها (گازوييل، نفت خام و ..) با روش بيوپيل
-
اجري ميداني فناوري استخراج بخارات از خاک و تلفيق آن با فعالسازي ميکروفلور آب زيرزميني
-
طراحي و ساخت بيوفيلتر صنعتي بري رفع آلودگي از هوي خروجي سامانه استخراج بخارات خاک
توجيه اقتصادي:
کليه مراحل طراحي، ساخت و اجري فريندهي پاکسازي بوسيله متخصصين پژوهشگاه صنعت نفت و با استفاده از مواد و تجهيزات توليدي در کشور انجام ميگردد. به دليل بومي سازي و استفاده از منابع داخلي، هزينه اجريي فناوري پژوهشگاه نسبت به قيمتهي پيشنهادي شرکتهي بينالمللي پيينتر است.
نظر کارفرما:
پروژه "پاکسازي زيستي استخر هرزاب حفاري در منطقه خانگيران" در هفتمين جشنواره پژوهش نفت به عنوان پروژه پژوهشي برتر برگزيده شد. همچنين پروژه "ارزيابي آلودگي و اجري عمليات پاکسازي آلودگي آب زيرزميني عسلويه" برنده جيزه مديريت سبز اروپا شده است.