طرح هي کاربردي/ حل معضل:

نشت و گسترش آلودگيهي هيدروکربني در اثر حوادث يا مشکلات فريندي با توجه به گستردگي فعاليتهي صنعت نفت در کشور امري گريزناپذير است و ضروري است بري صيانت از منابع زيست­محيطي و حفظ سلامت پرسنل، فناوريهي پاکسازي  متناسب با شريط بومي بري کنترل و رفع چنين آلودگي­هايي از خاک و آب زيرزميني توسعه يابد. در ميان روشهي مختلف رفع آلودگي، روشهي زيستي که مبتني بر فعاليت متابوليک ميکروارگانيسمهي تجزيه کننده هيدروکربن عمل مي­کنند، در مقيسه با روشهي شيمييي و فيزيکي ساده­تر، ارزان­تر و با محيط زيست سازگارترند و عملا باعث حذف کامل آلودگي و تبديل آن به آب، دي اکسيد کربن و ماده زيستي مي­شوند. تجزيه زيستي بري رفع آلودگي از محيطهي مختلف از جمله خاک، آب و جريان هوا قابليت کاربرد دارد و  بر ين پيه فناوريهي متعددي در دنيا توسعه يافته و به مرحله تجاري رسيده­اند.

 

مگاپروژه:

 از مهمترين پروژه­هي عملياتي پژوهشگاه در ين حوزه مي­توان به طراحي و اجراي موفق فرايند پاکسازي ( فناوري Landfarm) در جزيره سيري بري پاکسازي 2.000 تن خاک آلوده به لجن نفتي، پاکسازي 10.000 تن خاک و لجن آلوده در استخر هرزاب حفاري در منطقه خانگيران ( فناوري Biopile) و همچنين توسعه روش­هي ارزيابي آلودگي و ارائه راهکار پاکسازي آلودگي زيرزميني عسلويه و همچنين طراحي و ساخت سامانه صنعتي بيوفيلتر چکنده (به حجم 5000 ليتر) اشاره نمود.

 

بومي سازي:

پژوهشگاه صنعت نفت با توجه به ين نياز کشور، در سالهي گذشته به صورت متمرکز در زمينه توسعه فناوريهي پاکسازي آلودگي­هي زيست محيطي فعاليت داشته و موفق شده است علاوه توسعه دانش فني بومي در فريندهي نوين پاکسازي آب و خاک، به صورت عملياتي نيز ين فريندها را بري رفع مشکلات صنعت اجرايي نميد.

 

جلوگيري از خروج ارز:

طراحي فريندهي زيستي در پژوهشگاه بري هر سيت آلوده بر پيه فلور ميکروبي بومي همان منطقه است که کاملا با شريط اقليمي و همچنين حضور آلينده سازگار شده اند. ضمنا به عنوان پشتوانه، در کلکسيون ميکروبي زيست فناوري نفت، انواع ميکروارگانيسمهي بومي تجزيه کننده هيدروکربن که از مناطق آلوده کشور جداسازي شده­اند، شناسيي و  نگهداري مي­شوند. از ين رو ديگر نيازي به تهيه فرمولاسيون­هي ميکروبي از شرکتهي خارجي وجود نخواهد داشت.

 

تجاري سازي:

از مهمترين دستاوردهي پژوهشگاه در زمينه تجاري سازي فناوريهي پاکسازي محيط مي­توان موارد ذيل را برشمرد:

• اجري ميداني روش­هي مانتيورينگ و ارزيابي گستره آلودگي در خاک سطحي و آب زيرزميني

• پاکسازي عملياتي خاک­هي سطحي آلوده به انواع هيدروکربنها (گازوييل، نفت خام و ..) با روش بيوپيل

• اجري ميداني فناوري استخراج بخارات از خاک و تلفيق آن با فعالسازي ميکروفلور آب زيرزميني

• طراحي و  ساخت بيوفيلتر صنعتي بري رفع آلودگي از هوي خروجي سامانه استخراج بخارات خاک 

توجيه اقتصادي:

کليه مراحل طراحي، ساخت و اجري فريندهي پاکسازي بوسيله متخصصين پژوهشگاه صنعت نفت و با استفاده از مواد و تجهيزات توليدي در کشور انجام مي­گردد. به دليل بومي سازي و استفاده از منابع داخلي، هزينه اجريي فناوري پژوهشگاه نسبت به قيمتهي پيشنهادي شرکتهي بين­المللي پيين­تر است. 

 

نظر کارفرما:

پروژه "پاکسازي زيستي استخر هرزاب حفاري در منطقه خانگيران" در هفتمين جشنواره پژوهش نفت به عنوان پروژه پژوهشي برتر برگزيده شد. همچنين پروژه "ارزيابي آلودگي و اجري عمليات پاکسازي آلودگي آب زيرزميني عسلويه" برنده جيزه مديريت سبز اروپا شده است.